Tôn Tư Mạo (581-682), một lương y nổi tiếng thời Đường, đã từng viết trong tác phẩm kinh điển của ông “Đại Y Tinh Thành” 《大医精诚》: “Lương y đôi khi chữa bệnh bằng các sản phẩm từ động vật. Tuy nhiên, cả con người và động vật đều quý trọng mạng sống của mình. Chữa bệnh cho con người bằng cách sử dụng động vật là đi ngược lại nguyên tắc hành y cứu đời. Vì vậy, tôi không dùng sản phẩm từ động vật trong các đơn thuốc của mình.”

Bảo vệ động vật hoang dã cũng chính là cách để chúng ta gìn giữ giá trị lâu dài của Y học Cổ truyền. Hãy đăng ký trở thành thành viên Mạng lưới Bảo vệ Động vật Hoang dã trong Y học Cổ truyền để cùng nhau hành động vì một nền Y học Cổ truyền nhân đạo và bền vững!

ĐĂNG KÝ NGAY

SỰ SỐNG HOANG DÃ
TRÊN LẰN RANH TUYỆT CHỦNG

  • Hơn 1 triệu cá thể bị giết hại trong giai đoạn năm 2000 - 2014. (TRAFFIC)
  • Từ năm 2015 - 2019, có tổng cộng 215 tấn vảy tê tê bị tịch thu ở châu Á. (C4ADS)
  • Tất cả 8 loài tê tê trên thế giới hiện nay đều đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng. (IUCN)
  • Tại châu Á, số lượng tê tê đã giảm hơn 80% trong 20 năm qua do bị săn bắt để lấy vảy và thịt. (IUCN)
  • Diện tích phân bố của hổ đã bị thu hẹp đến 93% chỉ trong 1 thế kỷ. (IUCN)
  • Theo ước tính, có khoảng 7000 - 8000 cá thể hổ đang bị nuôi nhốt tại các cơ sở trên khắp châu Á. (TRAFFIC)
  • Tính đến tháng 11/2021, chỉ còn khoảng 3900 cá thể hổ hoang dã trên toàn thế giới, sụt giảm đáng kể so với 100.000 cá thể một thế kỷ trước. (WWF)
  • Sách Đỏ IUCN xếp 3 trong 5 loài tê giác còn lại (tê giác đen, tê giác Sumatra và tê giác Java) vào diện loài Cực Kỳ Nguy Cấp. (IUCN)
  • Từ đầu thế kỷ 20, số lượng tê giác hoang dã trên toàn cầu đã giảm mạnh từ 500.000 cá thể xuống còn chưa tới 28.000 con. (IRF)
  • Chỉ riêng năm 2023, 586 cá thể tê giác đã bị giết hại do nạn săn trộm trên khắp châu Phi. (IRF)
  • Hơn 12.000 cá thể gấu đang bị nuôi nhốt trong các trang trại lấy mật ở châu Á. (WAP, 2018)
  • Tính đến tháng 8/2024, vẫn còn 94 cá thể gấu đang bị nuôi nhốt trong 16 cơ sở tư nhân tại Hà Nội. (ENV)
  • Gấu bị giam cầm trong những chiếc lồng nhỏ hẹp, thường xuyên phải chịu đau đớn và có thể chết vì nhiễm trùng, bệnh tật, thiếu nước hoặc chết đói.

Y HỌC CỔ TRUYỀN
LÀ NGUYÊN NHÂN KHÔNG NHỎ

Dù đã tồn tại lâu đời trong Y học Cổ truyền như những dược liệu quý, việc sử dụng sản phẩm từ động vật hoang dã hiện nay đang góp phần đẩy nhiều loài vào nguy cơ tuyệt chủng. Nhiều nghiên cứu và khảo sát gần đây cho thấy tỷ lệ đáng kể các lương y vẫn tin tưởng vào hiệu quả chữa bệnh của các sản phẩm này và tiếp tục kê đơn, bao gồm cả các loài đã được bảo vệ theo pháp luật.

80.7%

Lương y tham gia khảo sát cho rằng các sản phẩm từ tê tê có tác dụng chữa ít nhất một loại bệnh sau: các vấn đề liên quan đến tuyến sữa, huyết bầm, các bệnh về xương khớp (như viêm khớp, thấp khớp),...

(WildAid, 2023)

59%

Thầy thuốc Y học Cổ truyền thừa nhận đã từng khuyến nghị sử dụng các sản phẩm bất hợp pháp (từ các loài động vật bị đe dọa như sừng tê giác, hổ và tê tê) cho bệnh nhân trong vòng hai năm qua.

(TRAFFIC, 2022)

53%

Lương y được khảo sát cho rằng các sản phẩm từ tê tê có thể điều trị bệnh tắc tuyến sữa một cách hiệu quả.

(WildAid, 2023)

Có tới 400

Loài động vật được sử dụng trong các bài thuốc cổ truyền tại Việt Nam, trong số đó có 71 loài động vật bị liệt vào Sách Đỏ IUCN.

(TRAFFIC, 2008)

40%

Thầy thuốc đông y thừa nhận vẫn thường xuyên kê đơn mật gấu cho bệnh nhân.

(Animal Asia Foundation, 2013)

MẠNG LƯỚI BẢO VỆ ĐỘNG VẬT HOANG DÃ
TRONG Y HỌC CỔ TRUYỀN QUỐC TẾ

Việc sử dụng các sản phẩm từ động vật hoang dã trong Y học Cổ truyền là một trong những nguyên nhân chính khiến quần thể động vật hoang dã suy giảm nghiêm trọng. Do đó, việc sử dụng dược liệu thay thế và phương pháp điều trị an toàn, bền vững và không gây hại đến đa dạng sinh học trong Y học cổ truyền chính là chìa khóa để góp phần bảo vệ thiên nhiên. Do đó, Mạng lưới Bảo vệ Động vật Hoang dã trong Y học Cổ truyền đã được thành lập với sứ mệnh kết nối đội ngũ người hành nghề, nhà giáo dục, nhà sản xuất, nhà phân phối thảo dược, nhà nghiên cứu Y học Cổ truyền và cộng đồng cùng chung tay xây dựng một nền Y học Cổ truyền nhân đạo, hiện đại và thân thiện với thiên nhiên.

MẠNG LƯỚI BẢO VỆ ĐỘNG VẬT HOANG DÃ
TRONG Y HỌC CỔ TRUYỀN TẠI VIỆT NAM

Vào ngày 18/5/2025, tại Hội nghị Quốc tế về Bảo vệ Động vật Hoang dã trong Y học Cổ truyền lần thứ 3 diễn ra tại Huế, Mạng lưới Bảo vệ Động vật Hoang dã trong Y học Cổ truyền - chi nhánh Việt Nam đã chính thức ra đời. Sự kiện này đã nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ các chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực Y học Cổ truyền, cùng với sự tham gia tích cực của đại diện các cơ quan quản lý, tổ chức phi lợi nhuận, các doanh nghiệp trong nước và quốc tế - tạo nên một dấu mốc quan trọng trong hành trình thúc đẩy bảo tồn động vật hoang dã gắn với phát triển y học truyền thống một cách bền vững và có trách nhiệm tại Việt Nam.

CÁC HOẠT ĐỘNG ĐÃ THỰC HIỆN

THẢO DƯỢC THAY THẾ CHO ĐỘNG VẬT HOANG DÃ

CÁC CHUYÊN GIA NÓI GÌ

“Tình trạng bảo tồn và buôn bán trái phép tê tê nói riêng cũng như là động vật hoang dã nói chung đang là vấn đề hết sức cấp bách. Do thói quen sử dụng thuốc ở phương Đông chúng ta, đặc biệt là hai nước Trung Quốc và Việt Nam đã ảnh hưởng rất nhiều đến việc khai thác và sử dụng vảy tê tê. Theo Công ước CITES, tê tê là loài động vật có vú hoang dã bị buôn bán trái phép nhiều nhất thế giới. Từ năm 1960 đến nay, tê tê vàng giảm 80% ở khu vực Đông Nam Á do nạn săn bắt để lấy vảy làm thuốc và nhu cầu thị trường,...”

TS. BS. Trịnh Thị Lụa
Khoa Y học Cổ truyền, Trường Đại học Y Hà Nội

“Khi chúng ta sử dụng động vật hoang dã làm dược liệu trong y học cổ truyền, chúng ta sẽ phải đối mặt với các nguy cơ về vi phạm pháp luật, lan truyền bệnh tật. Bên cạnh đó, trong y học cổ truyền, nguyên lý của sự duy trì cân bằng tự nhiên của cơ thể sẽ bị phá vỡ nếu chúng ta sử dụng chúng. Như vậy, chúng ta phải có trách nhiệm, góp phần duy trì cân bằng sinh học và đa dạng sinh học Trái Đất.”

TS. BS. Đoàn Văn Minh
Trưởng Khoa Y học Cổ truyền, Trường Đại học Y-Dược, Đại học Huế

“Trong quá trình tất yếu thay thế động vật hoang dã bằng dược liệu, Tân phương Đông y là một bước tiến quan trọng. Sự phối hợp lý luận Y học Cổ truyền trong cơ chế sinh bệnh và cơ chế tác động của các hoạt chất có trong dược liệu sẽ mang lại sản phẩm hoàn chỉnh tân phương Đông y từ dược liệu. Sản phẩm đạt hiệu quả điều trị, phù hợp với xu hướng phát triển an toàn, bền vững, thân thiện thiên nhiên, bảo vệ đa dạng sinh học, tránh làm tổn hại đến những loài động vật quý hiếm.”

TTƯT. Đặng Thị Phương Thảo
Bác sĩ chuyên khoa 1 BV đa khoa tỉnh Sóc Trăng,
Phó Viện trưởng Viện Y Dược Việt

“Dược liệu thay thế thành phần động vật hoang dã không chỉ là chìa khóa để bảo vệ sự đa dạng sinh học mà còn là một giải pháp thay thế hiệu quả trong Y học Cổ truyền. Bằng cách ứng dụng các thảo dược có sẵn trong tự nhiên, chúng ta có thể tiếp tục kế thừa và phát triển di sản nền Y học Cổ truyền một cách bền vững hơn.”

PGS. TS. Nguyễn Phương Dung
- Viện trưởng Viện Y Dược Việt, Ủy viên Ban chấp hành
Hội Đông Y TP.HCM, Viện trưởng Viện Đào tạo Sau đại học
- Đào tạo liên tục (Trường ĐH Quốc tế Hồng Bàng)

"Trong tương lai, để sự thay thế này trở nên bền vững, thông tin cần được cập nhật trong các tài liệu chính thức và chúng ta phải chủ động tìm nguồn thay thế thảo dược bền vững. Tôi xin đề xuất 4 bước để thực hiện việc thay thế này: Thứ nhất, phân tích thành phần hóa học và tác dụng sinh học; thứ hai, sau khi chọn được thảo dược thay thế, chúng ta tiến hành tiêu chuẩn hóa dược liệu này; thứ ba, tư liệu hóa và cập nhật vào dược điển; cuối cùng, chủ động xây dựng nguồn nguyên liệu dược liệu thay thế ví dụ như: xây dựng vùng trồng,..."

ThS. DS. Đoàn Thị Ái Nghĩa
Khoa Dược, Trường Đại học Y - Dược, Đại học Huế

"Chúng ta có thể tiến hành thêm nhiều nghiên cứu không chỉ có thể thay thế sừng tê giác mà còn thay thế cho vảy tê tê, mật gấu, cá ngựa,... trên thực hành lâm sàng. Chính những thay đổi về mặt kiến thức sẽ giúp chúng ta thay đổi về các hành vi để bảo vệ động vật hoang dã trên thực tế."

ThS. BSCKII. Đinh Thị Lan Hương
Phó trưởng phòng Đào tạo, Nghiên cứu khoa học,
Viện Y Dược học dân tộc, TP. Hồ Chí Minh

GIA NHẬP MẠNG LƯỚI
BẢO VỆ ĐỘNG VẬT HOANG DÃ
TRONG Y HỌC CỔ TRUYỀN NGAY HÔM NAY!

Bảo vệ động vật hoang dã cũng chính là cách để chúng ta gìn giữ giá trị lâu dài của Y học Cổ truyền. Hãy đăng ký trở thành thành viên Mạng lưới Bảo vệ Động vật Hoang dã trong Y học Cổ truyền để cùng nhau hành động vì một nền Y học Cổ truyền nhân đạo và bền vững.

ĐĂNG KÝ NGAY